شمارش معکوس مرگ ویندوز XP آغاز شده ...

دست از سر اکس‌پی بردارید؛ امنیت‌تان در خطر است

اگر هنوز از ویندوز اکس‌پی استفاده می‌کنید و امنیت زندگی دیجیتال برای‌تان مهم است، به فکر سیستم عامل تازه‌ای باشید. سفره XP برای هکرها به زودی رنگارنگ‌تر هم خواهد شد. سیستم عامل‌های متن باز نیز گزینه‌های مناسبی هستند. چراکه پشتیبانی از ویندوز XP از یک ماه دیگر قطع خواهد شد و از این پس با استمرار استفاده از این نسخه ویندوز خطر گسترش بدافزارها افزایش می‌یابد.

بالاخره پس از نزدیک به یک سال اطلاع‌رسانی به روز اتمام پشتیبانی از ویندوز XP نزدیک می شویم؛ مایکروسافت از زمان انتشار اولین خبر در مورد قطع پشتیبانی از ویندوز XP، دائماً از روش‌های مختلف سعی کرده است به کاربران هشدار دهد که از نسخه‌های جدید‌تر ویندوز استفاده کنند و با ویندوز XP خداحافظی کنند.

به نقل از فوت و فن؛ مایکروسافت نزدیک به یک سال پیش (در پاییز ۲۰۱۲) اعلام کرده که از هشتم آوریل ۲۰۱۴ (۱۹ فروردین ۱۳۹۳) دیگر بسته‌های به‌روزرسانی را برای ویندوز اکس‌پی منتشر نمی‌کند. با این حساب، حتی اگر از نسخه اصلی و ثبت‌شده ویندوز استفاده می‌کنید هم، باید کم‌کم به فکر سیستم عاملی جدید باشید؛ البته اگر به حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهید و نمی‌خواهید درهای زندگی دیجیتال‌تان را به روی هکرها باز بگذارید.

نسخه اکس‌پی ویندوز در بیست‌ویکم اکتبر ۲۰۰۱ به بازار عرضه شد. این سیستم عامل از معماری امنیتی به اعتقاد کارشناسان "پوسیده‌ای" استفاده می‌کند که بستن حفره‌های امنیتی آن برای کدنویسان مایکروسافت هم آن‌قدر زمان‌بر شده که از لحاظ اقتصادی ادامه این روند برای این کمپانی به‌صرفه نیست. در دنیای کامپیوتر، فناوری‌ای که ۱۲ سال از عمر آن می‌گذرد، به زبان عامیانه متعلق به "عصر تیرکمان سنگی" است.

این سیستم عامل مدت‌هاست که به لقمه چرب هکرها تبدیل شده است. انتظار می‌رود که مجرمان اینترنتی با شنیدن خبر "توقف پشتیبانی امنیتی از XP"، برای نفوذ به دستگاه‌های مبتنی بر این سیستم عامل، انگیزه تازه‌ای هم یافته باشند.

کمپانی مایکروسافت، طراح ویندوز، در اکتبر ۲۰۱۲ اعلام کرد که این سیستم عامل در مقایسه با ویندوز هفت در یک بازه زمانی مشخص حدودا دو برابر بیشتر مورد حمله هکری قرار گرفته است.

پایان ارائه آپدیت‌های امنیتی برای XP به این معنی است که حفره‌های امنیتی آن باز خواهد ماند و هکرها به‌سادگی می‌توانند از آسیب‌پذیری‌های موجود در سیستم‌های مبتنی بر این سیستم عامل٬ برای حمله و نفوذ به آن‌ها استفاده کنند. به این ترتیب٬ می‌توان گفت اکس‌پی به زودی از ناامن‌ترین سیستم‌های عامل در سراسر جهان خواهد بود.

 هنوز ۷/ ۳۸ درصد اکس‌پی کار وجود دارد

مایکروسافت قصد داشت اکس‌پی را در سال ۲۰۱۱ از رده خارج کند٬ اما با توجه به پراکندگی گسترده این سیستم عامل در جهان، این تصمیم با سه سال تأخیر اجرایی می‌شود. شاید نگاهی به کامپیوترهای اطرافیان این حس را تداعی کند که ویندوز اکس‌پی مدت‌هاست از خانه‌ها و میزهای کار و لپ‌تاپ‌های کاربران رخت بر بسته؛ اما آمار رسمی از واقعیت دیگری حکایت می‌کند.

مایکروسافت بر پایه داده‌های دریافتی از اپلیکیشن‌های اینترنتی برآورد می‌کند که هنوز ۷/ ۳۸ درصد از رایانه‌های فعال در جهان از نسخه اکس‌پی ویندوز استفاده می‌کنند. با این حساب تنها نسخه هفت ۴۵ درصد پراکندگی بیشتری نسبت به اکس‌پی دارد.

 سیستم عامل‌های متن باز٬ جای‌گزینی مناسب برای ویندوز

اگر طالب نسخه اصلی سیستم عامل هستید، اما به نسخه‌های غیرکپی دسترسی ندارید یا نمی‌خواهید برای آن هزینه کنید، سیستم عامل‌های متن باز را آزمایش کنید. با این انتخاب چند نشان را با یک تیر می‌زنید: نخست این‌که این سیستم عامل‌ها رایگان هستند و به صورت خودکار به روز می‌شوند. دوم این‌که بر خلاف دنیای سرورها، سیستم عامل‌های مبتنی بر کدهای لینوکس/ گنوم "هنوز" سهم چندانی از کامپیوترهای خانگی ندارند. این عامل انگیزه‌ای برای نفوذ هکرها ایجاد نمی‌کند. در پایگاه اینترنتی اوبونتو، می‌توان نسخه موبایل یا تبلت این سیستم عامل را هم دانلود کرد. افزون بر این، کد این سیستم عامل‌ها در دسترس است. بنابر این امکان اصلاح حفره‌های امنیتی احتمالی با سرعت بیشتر و با مشورت شمار بیشتری از کاربران و متخصصان وجود دارد.

از سوی دیگر، به ویژه نسخه‌های جدیدتر سیستم عامل‌هایی مانند "اوبونتو" یا "مینت" طیف وسیعی از سخت‌افزارها را به صورت خودکار می‌شناسند و نگرانی چندانی نسبت به از کار افتادن قطعات سیستم‌های قدیمی‌تر وجود ندارد. همچنین ظاهر دسکتاپ یا بسیاری از اپلیکیشن‌های موجود در سیستم عامل‌های متن باز تا حد بسیار زیادی به ویندوز نزدیک شده است؛ البته نسخه‌های پیش از ویندوز هشت.

در پایگاه اینترنتی نسخه‌های مختلف لینوکس می‌توان این سیستم عامل‌ها را دانلود و بدون نصب از روی حافظه فلش امتحان کرد. این کار از دل ویندوز هم امکان‌پذیر است. حتی می‌توان سیستم عامل لینوکس را در کنار ویندوز نصب و از هر دوی آن‌ها روی یک سیستم استفاده کرد.

 مشکلات و کاستی‌های اپن‌سورس

با این همه نباید فراموش کرد که با نصب سیستم عامل‌های متن باز، برخی عادات را هم باید از سر انداخت. مثلا نصب برنامه‌های جانبی روی کامپیوتر دیگر به سادگی دوبار کلیک روی فایل ".exe" نخواهد بود. برای این کار یا باید مانند تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها به سراغ فروشگاه اینترنتی سیستم عامل بروید یا برخی ظرافت‌های کدنویسی را بشناسید.

از سوی دیگر، تهیه نرم‌افزارهای مختلف برای ویندوز به ویژه در کشورهایی که در آنها موضوع کپی‌رایت چندان جدی گرفته نمی‌شود، ساده و از آن مهم‌تر بسیار کم‌هزینه است. چنین طیف وسیعی از نرم‌افزارها، آن‌گونه که از دنیای ویندوز می‌شناسیم، برای سیستم عامل‌های متن باز وجود ندارد. هر چند گرایش روزافزون کاربران به این سیستم عامل‌ها، برنامه‌نویسان را به ارائه نسخه‌های مبتنی بر لینوکس نیز سوق داده است.

روی هم رفته نسخه‌های جدید سیستم عامل‌های متن باز روز به روز کاربرپسندتر می‌شوند و با نصب سیستم عامل روی رایانه، نیازهای کاربر خانگی را برطرف می‌کنند. اما در نهایت این کاربر است که باید بسته به نیازهای خود سیستم عامل "درست" را برگزیند. یک نکته اما واضح است و آن هم این‌که سیستم عامل‌های متن باز به دلیل حاشیه‌نشینی، با تقریب بسیار بالایی به‌خصوص در مقایسه با ویندوز٬ از تیررس بدافزارها مصون مانده‌اند.